อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ

อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ หรือพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าสามหมื่น จังหวัดตาก มีเนื้อที่ประมาณ 220 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 137,350 ไร่ มีสภาพป่าที่อุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งต้นน้ำลำธาร มีสัตว์ป่าหลายชนิด ขณะนี้อุทยานแห่งชาติขุนพะวออยู่ในขั้นตอนการดำเนินการประกาศจัดตั้งเป็น อุทยานแห่งชาติ
ลักษณะภูมิประเทศ
มีลักษณะเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อน มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางระหว่าง 350-905 เมตร เป็นต้นน้ำของห้วยแม่ละเมา ห้วยลึก ห้วยพะวอ ห้วยแม่กาษา ห้วยแม่กิ๊ดหลวง ห้วยพะเสาะ ห้วยสะมึนหลวง และห้วยแม่ระมาด อันเป็นแหล่งต้นน้ำสำคัญไหลลงสู่พื้นที่เกษตรกรรมของอำเภอแม่สอด และอำเภอแม่ระมาด
ลักษณะภูมิอากาศ
สภาพอากาศโดยทั่วไปเย็นสบายสดชื่น ตลอดปี ซึ่งอุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย 25 องศาเซลเซียส และต่ำสุด 9 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนรวม 1,676 มิลลิเมตรต่อปี โดยเฉพาะในฤดูฝนจะพบทะเลหมอกโดยทั่วไป
พันธุ์ไม้และสัตว์ป่าพื้นที่ป่ามีสภาพป่าที่ยังคง ความสมบูรณ์มีชนิดป่าส่วนมากเป็นป่าเบญจพรรณ ป่าดิบเขา ป่าดงดิบ จึงมีพรรณไม้มากมายหลายชนิด เช่น ยมหอม สัก พลวง ก่อ ตะแบก สมอ มะค่าโมง มะเกลือ ขะเจ๊าะ รกฟ้า แดง ฯลฯ สัตว์ป่าประกอบด้วยสัตว์ป่าประเภทต่าง ๆ หลายชนิด ได้แก่ เก้ง หมูป่า หมี ลิง ค่าง บ่าง ชะนี งูเห่า งูจงอาง กระต่าย กระรอก กระแต ไก่ป่า เสือไฟ ฯลฯ
แหล่งท่องเที่ยว
ขุนเขาพะวอ ท้องที่ตำบลพะวอ อำเภอแม่สอด เป็นแหล่งท่องเที่ยวประวัติศาสตร์สมัยโบราณ ซึ่งนักท่องเที่ยวมักจะแวะกราบไหว้สักการะ
หุบผาพะวอ เป็นพื้นที่ราบบนไหล่เขาหักลาดเป็นหน้าผาสูง เหมาะสำหรับชมวิวทิวทัศน์ และทะเลหมอกในยามเช้า
ถ้ำนางมโนห์รา ท้องที่ตำบลพะวอ อำเภอแม่สอด
จุดชมวิว ท้องที่ตำบลพะวอ อำเภอแม่สอด บริเวณเขา 770 (ใกล้เนินพิศวง) สามารถชม ทัศนียภาพ จากยอดเขาสู่เมืองแม่สอดได้อย่างสวยงาม
ห้วยแม่ละเมา เป็นลำห้วยขนาดใหญ่ สองข้างลำห้วยมีสภาพป่าสมบูรณ์สวยงาม มีน้ำตลอดปี สามารถพัฒนาให้มีการท่องเที่ยวในลักษณะล่องแพชมธรรมชาติได้
น้ำตกป่าหมาก เป็นน้ำตกที่อยู่ในบริเวณห้วยสะมึนหลวง มีน้ำไหลตลอดปี ในท้องที่ตำบลพะวอ อำเภอแม่สอด
ผาปรงและจุดชมวิว เป็นหน้าผาที่มีต้นปรงอายุไม่ต่ำกว่า 70 ปี ขึ้นอยู่ทั่วไปเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะมีจุดชมวิวในที่เดียวกัน สามารถชมความงามยามพระอาทิตย์ตกในยามเย็นได้อย่างสวยงามมาก ชมทัศนียภาพอำเภอแม่ระมาดในยามค่ำคืน และชมทะเลหมอกในยามเช้า ในท้องที่ตำบลสามหมื่น อำเภอแม่ระมาด
น้ำตกผักไผ่ (น้ำตกสมึนดั๊ม) เป็นน้ำตกที่มีน้ำไหลตลอดปี มีความสูงถึง 70 เมตร เป็นต้นน้ำห้วยแม่จะเรา ถ้ามีการพัฒนาจะเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของอำเภอแม่ระมาด
น้ำตกผึ้งหลวง เป็นน้ำตกขนาดเล็กอยู่ติดถนนหมายเลข 1175 ประชาชนท้องถิ่นและใกล้เคียงมักมาเที่ยวชมและพักผ่อนเป็นจำนวนมาก อยู่ในท้องที่ตำบลสามหมื่น อำเภอแม่ระมาด
ถ้ำผาผึ้ง เป็นถ้ำที่มีความสวยงามมากโดยเฉพาะเดินไปจนสุดปลายถ้ำจะมีแอ่งน้ำธรรมชาติ ขนาดใหญ่ ถือเป็นจุดเด่นทางธรรมชาติในการเที่ยวชม ณ ถ้ำแห่งนี้
สิ่งอำนวยความสะดวก มีสถานที่กางเต้นท์ไว้บริการนักท่องเที่ยว
การเดินทาง
จากจังหวัดตากใช้เส้นทางหลวงแผ่นดินหมาย เลข 105 (เส้นทางตาก-แม่สอด) ถึงหลักกิโลเมตรที่ 62 เข้าทางศาลพะวอ ใช้ทางเดินเท้าอีกประมาณ 750 เมตร ก็จะถึงที่ทำการชั่วคราวอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ รวมระยะทางจากจังหวัดตาก ถึงสำนักงานชั่วคราวอุทยานแห่งชาติ ขุนพะวอ ประมาณ 62 กิโลเมตร
การติดต่อ  ที่ทำการอุทยานแห่งชาติขุนพะวอ ตำบลพะวอ, อ.แม่สอด จ.ตาก